Δομημένο Περιβάλλον και Ανάπτυξη
(κωδικός μαθήματος 6439) |
| ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ |
| ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΣΧΟΛΕΣ |
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
|
| ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ |
6 |
| ΠΕΡΙΛΗΨΗ |
Στόχος του μαθήματος είναι να διερευνήσει την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του δομημένου περιβάλλοντος.
Αναλύει, για τον λόγο αυτό, παραμέτρους και στρατηγικές που αφορούν επίπεδα και κλίμακες σχεδιασμού τα οποία εκτείνονται από την Πολεοδομική ως την Αρχιτεκτονική-Κτιριακή και τη Δομική-Κατασκευαστική κλίμακα και τα οποία προσεγγίζουν επιπλέον τη θεώρηση και τον σχεδιασμό του Τοπίου, ως φυσικού και ταυτόχρονα ανθρωπογενούς πολιτισμικού υποδοχέα. Με την έννοια αυτή σκοπεύει να αναδείξει, ως βασική παράμετρο της ολοκληρωμένης ανάπτυξης, την πολιτισμική 'ποιότητα' του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και την απαίτηση προστασίας του φυσικού υπόβαθρου, σε συνάρτηση με την πολιτισμική κληρονομιά και την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Επιμένοντας στην προηγούμενη πρόθεση χρησιμοποιεί, ως κεντρικό άξονα θεωρητικής αναφοράς, τη σύμπλοκη έννοια του ‘πολιτισμικού τοπίου’. |
| ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ |
Εβδομάδα 1: Εννοιακό εύρος του όρου 'τοπίο'.Το 'πολιτισμικό τοπίο' και η σύγκλιση φυσικού υποβάθρου και κοινωνικών εγγραφών. Φυσικό τοπίο, αρχιτεκτονική δομική παρέμβαση και τοπίο, όροι ένταξης στο φυσικό και δομημένο υπόβαθρο, αστικό τοπίο, τοπιακή πολεοδομία. Η θεώρηση του τοπίου συναρτημένη με τη νεωτερική συγκρότηση του πολιτισμού και των πολιτικών ηθών. |
| Εβδομάδα 2: Τοπίο και καταγωγικές αναφορές των κοινωνιών. Τοπίο και πολιτισμική όπως και πολιτική ταυτότητα. Τοπίο και εθνοτική ταυτότητα. Ιστορικοί συσχετισμοί και πολιτισμική 'παράδοση'. Ελληνικό τοπίο και συγκρότηση της Δυτικής και παγκόσμιας πολιτιστικής και πολιτικής ταυτότητας. Υποδείξεις θεμάτων εργασιών. |
| Εβδομάδα 3: Τα πολλά πρόσωπα της ελληνικής πόλης. Συσχετίσεις με το περιβάλλον και το τοπίο. Οι μεταβολές στο χρόνο και τα προβλήματα. |
| Εβδομάδα 4: Πολεοδομικός σχεδιασμός, οικιστική ανάπτυξη και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η εμπειρία των ευρωπαϊκών πολιτικών. |
| Εβδομάδα 5: Η έννοια των υπαίθριων χώρων πρασίνου και ο ρόλος τους στο περιβάλλον της πόλης. Σχεδιασμός στην πόλη με τη φύση: Ορισμένα ενδιαφέροντα παραδείγματα. |
| Εβδομάδα 6: Παραδειγματικές αναφορές. Το Αθηναϊκό δομημένο και φυσικό αστικό τοπίο, η νεωτερική πολιτική του σημασία και οι σύγχρονες πολυπολιτισμικές συγκλίσεις. Το 'ευδαίμον' εμβληματικό τοπίο της Αρκαδίας. Πραγματικά και εικονικά δίκτυα επισκεψιμότητας, όροι 'επαύξησης΄της τοπιακής πργματικότητας. Σύγχρονες οικονομικές, πολιτισμικές, πολιτικές προκλήσεις.Υποδείξεις θεμάτων εργασιών. |
| Εβδομάδα 7: Περιβαλλοντική και πολιτισμική/πολιτική βιωσιμότητα. Συνάντηση εργασίας-Παρουσίαση θεμάτων εργασιών-Διόρθωση. |
| Εβδομάδα 8: Βιώσιμες επεμβάσεις σε ιστορικά/παραδοσιακά κτίρια. Υποδείξεις θεμάτων εργασιών. |
| Εβδομάδα 9: Διερεύνηση και αποτίμηση της βιώσιμης περιβαλλοντικής συμπεριφοράς ιστορικών/παραδοσιακών κτιρίων.Υποδείξεις θεμάτων εργασιών. |
| Εβδομάδα 10: Πολιτισμικό τοπίο και ταυτότητα Ελληνικών ορεινών περιοχών. Χερσαία δίκτυα επισκεψιμότητας και προβολής. Αιγιακός χώρος, νησιωτικό πολιτισμικό τοπίο, θαλάσσια δίκτυα επισκεψιμότητας και προβολής. Φυσικό υπόβαθρο, ιστορικές αναφορές και επινόηση της παράδοσης. Σύγχρονες προκλήσεις. Υποδείξεις θεμάτων εργασιών. |
| Εβδομάδα 11: Συμπερασματική αναφορά στο Ελληνικό πολιτισμικό τοπίο, δομημένο και φυσικό. Ταυτότητα, ισχυρά χαρακτηριστικά και δυνατότητες τουριστικής, περιηγητικής, ακαδημαικής προβολής. Αδυναμίες στους όρους προστασίας, ανάδειξης και προβολής του, ευκαιρίες και κίνδυνοι. |
| Εβδομάδα 12: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ |
| Εβδομάδα 13: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ |
| ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ |
http://mycourses.ntua.gr/course_description/index.php |
| ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ |
| ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ |
Κανένα |
| ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ |
Καμία εκτός της γενικότερης ακαδημαϊκής παιδείας των σπουδαστών. |
| ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΔΟΜΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ |
| ΕΝΑΡΞΗ |
Χειμερινό Εξάμηνο |
| ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ |
Σύνολο Ωρών: 39 |
| ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ |
Ατομική Εργασία ή Εργασία σε Ολιγομελείς Ομάδες:100% |
| ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ |
Μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις ανωτέρας βίας. |
| ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ (learning outcomes) |
| Οι σπουδάστριες - σπουδαστές εξοικειώνονται με την αναγνώριση και πολλαπλή αξιολόγηση των φυσικών και δομικών χαρακτηριστικών που συνθέτουν την ταυτότητα του χώρου. Άσκηση στην ιεράρχηση των χωρικών ποιοτήτων, φυσικών-περιβαλλοντικών και πολιτισμικών και διερεύνηση των όρων προστασίας, ανάδειξης, ανάπτυξης και προβολής τους. Κατανόηση της κεντρικής σημασίας που διαθέτουν για την διερεύνηση των προηγουμένων οι όροι 'πολιτισμικό τοπίο', ως σύνθεση φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων συγκρότησης των χωρικών χαρακτήρων. |
| ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ |
| Alexandrou-Charonis E. (1997): The revitalization of the traditional settlements in Pelion, Greece. Strategies for economic and tourism development in the context of preservation of the natural and human environment. University of California, Los Angeles, U.S.A.: Master of Architecture Thesis. |
| Aravantinos A. (2002): «The dynamic, flexible and self-sustained city: Its capability for ‘offence’ and ‘defence’ in order to ensure its future», στο: The pulsar effect in urban planning, proceedings of the 38th international ISoCaRP congress, Athens. |
| Bolkalders V., Block M. (2010): The Whole Building Handbook How to design Healthy, Efficient and sustainable Buildings. London: Earthscan from Routledge. |
| Γιακωβάκη Ν. (2006): Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Μια καμπή στην Ευρωπαϊκή αυτοσυνείδηση, 17ος-18ος αιώνας. Αθήνα: Βιβλ. Εστίας. |
| Choay F. (1992): L'allégorie du patrimoine. Paris: Éd. SeuilΕΜΠ, Εργαστήριο Σχεδιαστικής Μεθοδολογίας και Ρύθμισης του Χώρου (1998): Παραθεριστική Κατοικία και Οικιστική Ανάπτυξη στην Ελλάδα. Αθήνα. |
| ΕΜΠ, Εργαστήριο Πολεοδομικής Σύνθεσης (2000): Η φυσιογνωμία της ελληνικής πόλης. Αθήνα. |
| ΕΜΠ, Σπουδαστήριο Πολεοδομικών Ερευνών (2000): Πολεοδομική και κυκλοφοριακή κατάσταση Εισόδων Πόλεων. Η περίπτωση της ευρύτερης Αθήνας. Αθήνα. |
| ΕΜΠ Σχολή Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΜΧΠΠΑ, ΣΕΠΟΧ - Δ. Οικονόμου, Γ. Σαρηγιάννης, Κ. Σερράος (επιμ.) (2004): Πόλη και χώρος από τον 20ο στον 21o αιώνα, τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Α. Αραβαντινό. Αθήνα. |
| European Council of Town Planners (2003): The new charter of Athens - The European Council of Town Planners’ Vision for Cities in the 21st century. Lisbon. |
| Giebeler G., Fisch R., Krause H., Musso F., Petzinka K-H., Rudolphi A. (2009): Refurbishment Manual – Maitenance, Conversions, Extensions. Basel: Εκδ. Birkhauser. |
| Hobsbawm E., Ranger T. (2004): Η επινόηση της Παράδοσης. Αθήνα: Εκδ. Θεμέλιο. |
| Jenks M., Burton E., Williams K. (eds) (1996): The Compact City: A Sustainable Urban Form?. London: E. & F.N. Spon. |
| Μωραΐτης Κ. (2012): Το τοπίο, πολιτιστικός προσδιορισμός του τόπου. Παρουσίαση και θεωρητικός συσχετισμός των σημαντικότερων νεότερων προσεγγίσεων της τοπιακής επεξεργασίας του τόπου. Αθήνα: Διδακτορική διατριβή ΕΜΠ. |
| Μωραΐτης Κ. (2015): Το τοπίο, πολιτιστικός προσδιορισμός του τόπου. Σημειώσεις για τη νεότερη, τοπιακή επεξεργασία του τόπου. Αθήνα: Εκδ. Ι. Σιδέρη. |
| Μωραΐτης Κ. (2015): Η Τέχνη του Τοπίου: Πολιτιστική επισκόπηση των νεωτερικών τοπιακών θεωρήσεων και διαμορφώσεων. Αθήνα: Ηλεκτρ. Εκδόσεις Κάλλιπος. |
| Μαντουβάλου Μ. (1996): «Αστική γαιοπρόσοδος, τιμές γης και διαδικασίες ανάπτυξης του αστικού χώρου ΙΙ. Προβληματική για την ανάλυση του χώρου στην Ελλάδα», στο: Επιθεώρηση κοινωνικών ερευνών. Αθήνα: ΕΚΚΕ. |
| Μαυρίδου Μ. (1985): «Εγκατάσταση στην Αθήνα, σε περιοχή αυθαιρέτων», στο: Η Αθήνα στον 20ο αιώνα, Η Αθήνα όπως (δεν) φαίνεται. Αθήνα: Αθήνα πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 1985. |
| Πολυχρονόπουλος Δ., Σερράος Κ. (2001): «Πολεοδομικοί μετασχηματισμοί και αλλοιώσεις του φυσικού χώρου από το νέο αεροδρόμιο της Αθήνας. Τάσεις και ευκαιρίες». Αθήνα: στο Αρχιτέκτονες, τ. 26. |
| Ρίζος Σ. (2004): «Η αυτοαναίρεση του ελληνικού πολεοδομικού δικαίου», στο: Τόμος τιμητικός του Συμβουλίου της Επικρατείας - 75 χρόνια. Αθήνα: Εκδ. Σάκκουλα Α.Ε. |
| Φιλιππίδης Δ. (1990): Για την ελληνική πόλη: μεταπολεμική πορεία και μελλοντικές προοπτικές. Αθήνα: Εκδ. Θεμέλιο. |
| Weber W., Yannas S. (edit. 2014): Lessons from Vernacular Architecture. London: Earthscan from Routledge. |
| ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ |
| ΛΕΞΕΙΣ - ΚΛΕΙΔΙΑ |
Δομημένο περιβάλλον, αρχιτεκτονικός - πολεοδομικός - τοπιακός σχεδιασμός, προστασία, ολοκληρωμένη ανάπτυξη, πολιτισμική κληρονομιά, τοπίο, πολιτισμικό τοπίο, αστικό τοπίο. |
| ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ |
| ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ |
Αναπλ. Καθηγήτρια Ε. Κλαμπατσέα |
Τηλέφωνο: 210 - 772 3838
|
| E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. |
|
ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ
|
| Αναπλ. Καθηγήτρια Ε. Κλαμπατσέα |
| Τηλέφωνο: 210 - 772 3838 |
| E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. |
| Ομοτ. Καθηγητής Κ. Μωραΐτης |
| Τηλέφωνο: 210 - 772 3567 |
| E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. |
| Καθηγήτρια Ε. Αλεξάνδρου |
| Τηλέφωνο: 210 - 772 4263 |
| E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. |
| Αναπλ. Καθηγήτρια Σ. Λάββα |
| Τηλέφωνο: 210 - 772 3322 |
E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
|
| Υπ. Δρ. Μ. Ξηρογιάννη, ΕΤΕΠ |
| Τηλέφωνο: 210 - 772 3964 |
| E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. |